Balık Unu Nedir?

Balık unu eskiden beri  hayvanlar için besin kaynağı olarak kullanılan ve farklı cinste balıkların bazı işlemlere sokularak öğütülmesi sonucunda elde edilen bir gıda türüdür. İçerisinde bulundurduğu zengin Omega-3 yağ asitleri ve protein miktarından dolayı hayvanlar açısında oldukça besleyicidir. Özellikle gelişim sürecindeki hayvanların ihtiyaç duyduğu bir çok besin öğesi bu üründen karşılanabilir. İşlemlerden geçtiğinden dolayı balık kokusunu kaybeden bu ürün çoğunlukla morina, ringa, çaça ve özellikle bizim ülkemizde hamsi balıkları kullanılarak üretilir. Balık üretim maksadı ile avlanmış taze balıklardan ziyade satılmayan veya balık üretim noktalarından toplanan artık balıklar kullanılır.

Balık Unu Nasıl Üretilir?

Balık unu yapımı aşamaları genel olarak pişirme, presleme, kurutma ve öğütme adımlarından oluşur. Kaliteli balık unu üretmek için birkaç işleme yöntemi olmakla beraber temel prensip, katı parçaların balık yağ ve suyundan ayrılmasını içerir. Eğer işlenecek balık yağsız ise bu durumda baskı aşaması atlanabilir. Pişirme sırasında balık, doku proteinlerini koagüle edecek şekilde uzun, buharlı pişirme silindirinden geçer. Pişirme aşaması aynı zamanda ürünün sterilize edildiği ve pasta denilen malzemenin (yağ, su ve protein karışımı) çıkarılması için hazır hale getirildiği aşamadır. Pişirme aşamasından sonra pasta dediğimiz malzeme, preslenerek çıkarılır ve kalan katı ürüne "pres pastası" denir. Elde edilen sıvı, müteakip adımda depolama tanklarına iletilir. Depolanan yağın kalitesini korumak için hava, ısı veya ışıktan uzak tutmak gerekir.

Balık Unu Faydaları Nelerdir?

Balık unu içeriğinde yüksek oranda bulunan protein ve Omega-3 gibi içerikler nedeni ile özellikle tavuk gibi çiftlik hayvanlarının gelişim için çok değerlidir. Balık unu fiyatı ve maliyeti yüksek olduğundan dolayı genellikle hayvanlara doğrudan değil yemlerine karıştırılarak verilir. Ticari maksatla kullanılan balık unlarının bir çoğu insanlar tarafından sindirilmesi mümkün olmayan  kemikli ve yağlı ufak balıklardan üretilir. Balık unu faydaları sıralandığı gibidir.

1. Zararlı organizmalarla savaşılmasına, hastalıklara karşı korumaya ve yararlı bakteri üretiminin engellenmesine yardımcı olur.
2. Hayvanlarda besin alımını, sindirimi ve emilimini kolaylaştırarak büyümeyi destekler.
3. Balık ununun dengeli amino asit bileşimi, diyetteki diğer hayvansal ve bitkisel proteinlerle sinerjik etkiler sağlar.
4. Yüksek kaliteli balık unu, özellikle larva ve kuluçka bulunan hayvanların optimum gelişimi, büyümesi ve üremesi için tüm temel amino asit ve yağ asitlerinden dengeli beslenilmesini imkân verir.
5. İçerdiği Omega-3 balık yağı asitleri DHA sayesinde normal beyin ve normal görme yetisinin korunmasına katkıda bulunur.
6. Suda yaşayan hayvanların diyetlerine balık ununun dahil edilmesi, daha fazla besin sindirilebilirliği sağladığından dolayı, su kirliliğin azalmasına yardımcı olur.

Balık Unu Mineral ve Vitamin Değeri

Laboratuvara bir yem numunesi alındığında ve besin içeriği açısından analiz edildiğinde, prosedür gereği numunenin bir bölümü yakılarak kül oranına bakılır. Normalde, kaliteli balık ununun kül içeriği ortalama yüzde 17-25 arasında değişir. Kül oranının yüksek olması kalsiyum, fosfor ve magnezyum gibi minerallerin fazla olduğunu gösterir. Balık ununun vitamin içeriği oldukça değişkendir. Balığın kaynağı, işleme yöntemi veya ürün tazeliği gibi çeşitli faktörler besin içeriğinin belirlenmesinde etkilidir. Balık unu, özellikle aminoasitler açısından oldukça zengindir.  Ayrıca balık unu bileşenlerinde  yüksek oranda Omega 3 balık yağı asitleri, fosforik asit, B12 başta olmak üzere çeşitli B vitaminleri, riboflavin, niasin, kolin gibi önemli vitaminlerde bulunur.

Balık Unu Kullanım Alanları Nelerdir?

Balık unu, akuakültür, kanatlı hayvanlar, pet sektörü olmak üzere hayvan yetiştiriciliği kapsamında yaygın olarak kullanılır. Bunun yanında hem ülkemizde hem de dünyada önemli bitkilerin yetiştirilmesi için gübre olarak kullanılabilir. Sportif balıkçılık alanında veya sinek cezbedici tuzaklarda da tercih edilmektedir.